liofilizacja czy suszenie

Czy liofilizacja jest lepsza od suszenia?

Zastanów się, jak często masz okazję zrywać świeże owoce i jeść je bezpośrednio po zebraniu? Świeże produkty często tracą wiele zalet w czasie transportu do kraju docelowego. Jest jednak rozwiązanie tego problemu!

Czy słyszałeś kiedyś o liofilizacji żywności? Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego produkty liofilizowane  są czasem nawet zdrowsze niż ich świeże odpowiedniki z lokalnego sklepu? Choć liofilizacja wydaje się stosunkowo nowym trendem w przetwórstwie żywności, jest to dość stara technika, która do dziś uważana jest za jedną z najskuteczniejszych metod konserwacji żywności.

Czym dokładnie jest liofilizacja?

Liofilizacja, znana również jako suszenie na mrozie, jest formą konserwacji produktu, która usuwa z niego całą wilgoć i wodę, pozostawiając podstawową strukturę i zawartość materiału w stanie nienaruszonym. Liofilizacja, zwana też liofilizacją, to proces odwadniania w niskiej temperaturze, który polega na zamrożeniu produktu, obniżeniu ciśnienia i usunięciu lodu z produktu przez sublimację.

Liofilizacja to niezwykle skuteczna metoda konserwacji żywności, która pozwala zachować wszystkie składniki odżywcze, przeciwutleniacze, kolor i smak dojrzałej, sezonowej żywności. Liofilizacja owoców i innych produktów spożywczych, może także służyć do oddzielania i oczyszczania materiałów. Ponieważ proces liofilizacji przebiega w temperaturze poniżej 48°C, taki produkt jest uważany za surową żywność wysokiej jakości.

Można odnieść wrażenie, że liofilizacja żywności to stosunkowo nowy proces, który ewoluował wraz z rozwojem technologii. Pierwsze próby liofilizacji podjęto już w latach 90. XIX wieku, kiedy Richard Altmann opracował metodę liofilizacji tkanek. Stworzył on komorę próżniową zasilaną pompą elektryczną. Jednak dopiero po II wojnie światowej metoda ta znalazła zastosowanie zarówno w medycynie, jak i w komercyjnym przetwórstwie żywności.

Jak przebieg liofilizacja żywności?

Na przykładzie jednego z najpopularniejszych produktów liofilizowanych – malin – przyjrzyjmy się, jak krok po kroku przebiega ten proces.

1. Zbieranie produktu

Na samym początku należy zdobyć produkt, który chcemy poddać procesowi liofilizacji. Tak naprawdę jest to najważniejszy moment, z uwagi na to, że to właśnie teraz pozyskujemy surowiec, który będziemy konserwować. Nieważne jest to, jak wysokiej jakości liofilizator wykorzystamy, jeżeli początkowy produkt będzie niskiej jakości, końcowy również taki pozostanie. Zdrowa żywność zaczyna się od pozyskania surowca.

2. Kontrola jakości

Zanim rozpocznie się proces produkcji, maliny przechodzą proces dogłębnego czyszczenia. W przypadku produktów ekologicznych są one również dokładnie analizowane, aby mieć pewność, że do produktu końcowego nigdy nie trafią substancje nieekologiczne. Maliny ekologiczne są nie tylko zbierane w czystych, certyfikowanych lasach, ale także trafiają na osobną linię produkcyjną, oddzieloną od innych produktów nieekologicznych.

3. Mrożenie malin

Maliny są transportowane do zamrażarki, gdzie są błyskawicznie zamrażane w wyjątkowo niskiej temperaturze. Temperatury te sięgają nawet -46°C. Mrożenie malin zaraz po ich zebraniu zapobiega rozkładowi dużej części składników pokarmowych, dzięki czemu maliny zachowują pełnię wartości odżywczych.

4. Liofilizacja

Zamrożone maliny są następnie umieszczane w urządzeniu próżniowym, w którym wytwarza się potężną próżnię wokół żywności, umożliwiając odparowanie zamrożonego rozpuszczalnika w produkcie bez przechodzenia w fazę ciekłą. Następnie rozpoczyna się proces sublimacji. Oznacza to, że woda zawarta w żywności zostaje przekształcona ze stanu stałego bezpośrednio w gaz. Proces sublimacji rozpoczyna się, gdy cząsteczki żywności zyskują wystarczającą ilość energii, aby uwolnić się od otaczających je cząsteczek. Woda przechodzi ze stanu stałego bezpośrednio w stan gazowy, z pominięciem stanu ciekłego, gdy cząsteczki mają wystarczająco dużo energii, aby się uwolnić, jednak otaczające je warunki nie są odpowiednie do utworzenia stanu ciekłego. Woda jest usuwana z żywności za pomocą próżni. Proces ten sprawia, że maliny zachowują swoje pierwotne wartości odżywcze, dobry kształt, kolor i smak. Cały ten proces trwa około 20-36 godzin.

5. Suszenie wtórne

Następnie następuje suszenie sublimacyjne co oznacza, że maliny są suszone do wymaganej wilgotności końcowej. Odbywa się to pod zmniejszonym ciśnieniem z jednoczesnym ogrzewaniem. Ogrzewanie sięga tylko do 48°C, więc produkt końcowy jest nadal uważany za surową żywność. Końcowy produkt liofilizowany zawiera około 1-4% wilgoci. Usunięcie wilgoci i wody z żywności chroni ją przed zepsuciem i wydłuża jej okres przydatności do spożycia. Ponieważ większość surowej żywności składa się głównie z wody, usunięcie wody sprawia, że żywność jest znacznie lżejsza. Pozostają tylko maliny, które zachowują wszystkie witaminy, minerały, przeciwutleniacze i inne składniki odżywcze.

6. Pakowanie

Gdy produkt jest wystarczająco wysuszony, zamyka się go w opakowaniu chroniącym przed wilgocią. Gdy opakowanie jest zabezpieczone, produkt może mieć wieloletni okres przydatności do spożycia. Nawet po otwarciu opakowania należy je szczelnie zabezpieczyć przed dostępem powietrza. Należy pamiętać o odpowiednim uszczelnieniu opakowania po każdym użyciu, aby zapobiec zbrylaniu się produktu i zachować jakość składników odżywczych.

Choć proces liofilizacji może wydawać się prosty, w praktyce może być skomplikowany ze względu na specyficzne wymagania dotyczące różnych surowców.

Dzięki procesowi liofilizacji maliny nie tylko zachowują swoje wartości odżywcze, ale także mają dłuższy okres przydatności do spożycia!

Dlaczego warto wybierać żywność liofilizowaną?

Wybór liofilizowanej żywności niesie ze sobą wiele korzyści. Liofilizacja to uniwersalna metoda konserwacji. Liofilizować można niemal wszystkie rodzaje żywności, począwszy od owoców, a skończywszy na pełnych talerzach dań obiadowych.

Oto kilka korzyści płynących z wyboru liofilizacji żywności konserwowanej:

  • Oryginalna wartość odżywcza liofilizowanej żywności wynosi około 97%.
  • Jeśli zależy Ci na egzotycznym lub rzadkim produkcie spożywczym, liofilizacja jest najlepszym rozwiązaniem! Produkt jest zbierany w szczytowym momencie dojrzałości i zaraz potem błyskawicznie zamrażany, dzięki czemu zawiera maksimum wartości odżywczych. Kiedy świeże owoce są zazwyczaj eksportowane i przewożone, czas potrzebny na transport to czas stracony na marnowanie witamin i składników odżywczych.
  • Liofilizacja zachowuje oryginalny kolor, smak, wygląd i konsystencję żywności.
  • Żywność liofilizowana ma wyższą jakość w porównaniu z innymi metodami odwadniania.
  • Po włożeniu do wody produkt odtwarza się do pierwotnego stanu.
  • Dzięki temu ma dłuższy okres przydatności do spożycia.
  • Żywność ta jest lżejsza, dlatego preferują ją także turyści i alpiniści.

Co jest lepsze: liofilizacja czy dehydratacja?

Liofilizacja i dehydratacja są często porównywane. Zarówno dehydratacja, jak i liofilizacja to metody konserwacji polegające na usuwaniu wilgoci. Liofilizacja polega na usunięciu wody i wilgoci przez obniżenie ciśnienia, a następnie usunięciu lodu przez sublimację, natomiast odwadnianie to konwencjonalna metoda polegająca na odparowaniu wody za pomocą ciepła.

Dehydratacja to starożytna metoda konserwowania żywności. Odwadnianie oznacza usuwanie wilgoci i wody z żywności w możliwie największym stopniu. Ludzie stosują tę metodę od dawna, pozostawiając żywność na słońcu do wyschnięcia, aby zapewnić jej dłuższą trwałość.

Z odwodnionej żywności usuwa się zwykle około 80-90% wilgoci, natomiast liofilizacja usuwa około 98-99%, dzięki czemu żywność ma dłuższy okres przydatności do spożycia. Metody takie jak konserwowanie i suszenie wykorzystują wysokie temperatury, które niszczą większość wartości odżywczych żywności. Ponadto liofilizowanie zapewnia żywności długi okres przydatności do spożycia, wynoszący nawet 20 lat, podczas gdy żywność odwodniona, puszkowana lub mrożona może być przechowywana tylko przez 2-4 lata. Aby uzyskać maksymalną ilość składników odżywczych, zaleca się stosowanie metody liofilizacji. Owoce suszone a owoce liofilizowane to dwie różne historie. Ponieważ żywność liofilizowana nie jest podgrzewana, jest uważana za żywność surową, zawierającą wszystkie właściwości świeżej żywności. W procesie suszenia z wodą znika do 50% składników odżywczych.

Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu:

Owsianka dla dzieci i niemowlaków – kiedy i jak ją przygotować
Czym jest i jak powstaje żywność liofilizowana
Czy płatki owsiane trzeba gotować?
Suszona żurawina – właściwości, kalorie KCAL, indeks glikemiczny IG
Mąka z tapioki – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Musli crunchy – czym jest i jak przygotować?
Płatki żytnie – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Pudding chia z mango i musli
Chleb drożdżowy własnej roboty – jak go zrobić?
Smoothie z awokado i borówkami
Płatki Teff (miłka abisyńska) – wartościowy produkt bezglutenowy
Domowa granola FIT – prosty przepis z filmikiem
Owoce zapiekane pod kruszonkąa
Tort z owocami idealny dla dbających o linie
Płatki owsiane – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Jabłko – owoc grzechu czy dar niebios? Indeks glikemiczny IG
Mąka kukurydziana – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Domowe musli. Jak zrobić najlepsze
Co jest lepsze dla zdrowia: płatki orkiszowe czy owsiane?
Mąka żytnia typu 720 – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL