Chleb dla cukrzyków – wypiec w domu czy kupić?

Alergia na pieczywo – jak ją rozpoznać?

Mówienie o alergii na chleb nie jest do końca trafne, jednak wiele osób często wykorzystuje to pojęcie w mowie potocznej. Chleb składa się z różnych składników. Jeśli jesteś „uczulony na chleb”, to z pewnością jesteś uczulony na inne pokarmy składające się z niektórych z tych samych składników.

Alergeny w pieczywie

W różnych chlebach występują różne składniki. Alergeny w pieczywie, które mogą powodować reakcje alergiczne u nadwrażliwych osób wykraczają poza najbardziej znany gluten. Alergia na chleb może mieć różne przyczyny. Najczęściej zdarza się, że osoba uczulona może mieć alergię na pszenicę lub nietolerancję glutenu. Jednak warto podkreślić, że reakcję alergiczną mogą wywołać również drożdże lub pleśń. Innymi potencjalnymi alergenami są mąka sojowa i mleko, które są standardowymi składnikami niektórych rodzajów chleba.

Różne maki i otręby wykorzystane do wypieku chleba mogą powodować inne objawy u konkretnych osób. Podobnie może być w przypadku gatunku chleba, który może powodować różne reakcje w zależności czy jest to pieczywo białe, pieczywo razowe pieczywo pełnoziarniste. Jak rozpoznać winowajcę? Jest to ciężkie zadanie. U osób mających uczulenie na chleb, a dokładniej na jakiś produkt wchodzący w jego skład, objawy mogą przybierać różny charakter i występować w różnym nasileniu. Ważne jest, aby osoby uczulone prowadziły dzienniczek żywieniowy, w którym będą zapisywać wszelkie niepożądane reakcje i w ten sposób ustalać ich przyczynę.

Alergia na pszenicę

W ostatnich czasach pszenica zyskała złą sławę. Osoby cierpiące na bóle brzucha, wzdęcia i wzdęcia często obwiniają za nie właśnie to zboże, a na wszelki wypadek unikają chleba, makaronu i pizzy. Jednak przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w diecie lekarz musi ustalić, czy pszenica rzeczywiście jest winowajcą objawów, a jeśli tak, to jakie schorzenie jest tego przyczyną: alergia, celiakia czy nadwrażliwość na gluten. Na podstawie wyników badań lekarskich można podjąć decyzję, czy należy unikać tylko pszenicy, czy także innych rodzajów zbóż, oraz jak ściśle należy przestrzegać ograniczeń dietetycznych.

Wiadomo, że pszenica jest jedną z najczęściej występujących alergii pokarmowych u dzieci, ale może się ona rozwinąć w każdym wieku. Uczulenie na chleb pojawia się wtedy, kiedy układ odpornościowy nadmiernie reaguje na białka zawarte w pszenicy i wytwarza histaminę oraz immunoglobulinę E, która jest przeciwciałem. Objawy obejmują swędzenie jamy ustnej i gardła, obrzęk, pokrzywkę, swędzenie oczu i zatkany nos. W niektórych przypadkach mogą również wystąpić nudności, skurcze, biegunka i wymioty. W rzadkich przypadkach może to doprowadzić do poważnej reakcji lub wstrząsu anafilaktycznego. W przypadku, gdy gardło zaczyna puchnąć, następuje nagły spadek ciśnienia krwi lub przyspieszone bicie serca, wówczas najlepiej jak najszybciej zwrócić się o pomoc do pogotowia ratunkowego.

Czynniki wywołujące

Pszenica zawiera kilka różnych białek o potencjalnie alergizującym działaniu. Niektóre z nich należą do grupy albumin i globulin pszenicy, podczas gdy inne są częścią frakcji glutenu. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy, reakcja w pierwotnej alergii na pszenicę jest wywoływana w momencie kontaktu alergenu z błoną śluzową jelita. Na ten typ reakcji najczęściej cierpią dzieci.

Alergia może być również wywołana przez wdychanie pyłu mąki pszennej. Jest to tzw. astma piekarska, jedna z najczęstszych zawodowych chorób układu oddechowego, która dotyka głównie pracowników piekarni. Osoby z tą alergią cierpią na alergiczny nieżyt nosa i/lub objawy astmy, ale zazwyczaj tolerują pszenicę w pożywieniu. Chorobę może wywołać także pył innych składników pieczywa, takich jak żyto lub soja.

Leczenie alergii na pszenicę

Na alergię na pszenicę nie ma lekarstwa, dlatego w przypadku jej zdiagnozowania konieczne jest zastosowanie diety wykluczającej. Ważnym elementem diety wykluczającej jest diagnostyka. Istnieje wiele różnych białek, które organizm może odrzucić w pszenicy, ale dzięki badaniom lekarze mogą dokładnie określić, na które białko pacjenci są uczuleni. Po postawieniu właściwej diagnozy, osobom z alergią na pszenicę zaleca się unikanie wszelkich produktów zawierających pszenicę i inne ziarna zawierające to białko.

Typowe produkty to chleb, otręby, piwo, żelatyna i większość wypieków. Niektóre produkty, takie jak sos sojowy, przetworzone mięso, kuskus i sztuczne środki aromatyzujące, mogą również zawierać pszenicę. Zgodnie z ustawą o alergenach pokarmowych i ochronie konsumentów wszystkie produkty zawierające pszenicę muszą zawierać na opakowaniu informację o zawartości tego alergenu.

Celiakia lub nietolerancja glutenu

Gluten to klasa białek występujących w wielu zbożach. Spośród wszystkich rodzajów glutenu występujących w zbożach, to właśnie specyficzne rodzaje występujące w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie są problematyczne dla osób z celiakią. Kiedy większość ludzi mówi o „glutenie”, ma zwykle na myśli rodzaje glutenu występujące w wymienionych zbożach. Gluten pszenny składa się głównie z dwóch specyficznych białek: gliadyny i gluteniny. Razem stanowią one 80% całkowitej zawartości białka w pszenicy.

Wysoka zawartość glutenu w pszenicy sprawia, że jest to zboże wyjątkowe. Gluten jest ceniony za to, jak wpływa na konsystencję wypieków. Utrzymuje żywność w całości, ale przed pieczeniem jest bardzo elastyczna. Takie połączenie sprawia, że chleb wyrasta i ma ładną sieć pęcherzyków powietrza, a po upieczeniu staje się twardy i jednocześnie kruchy.

Bąbelki w chlebie są tworzone przez dwutlenek węgla, który jest wytwarzany przez drożdże w chlebie. Drożdże będą dobrze fermentować w mąkach bezglutenowych, ale to właśnie elastyczna natura glutenu pozwala drożdżom prawidłowo podnieść chleb. Chleb dla alergika musi być wypiekany ze specjalnych rodzajów mąk. W mąkach bezglutenowych stosuje się mieszanki mąk, a często także różne rodzaje gum, które mają działać jak gluten.

Celiakia to choroba układu pokarmowego i autoimmunologicznego, w której układ odpornościowy wytwarza przeciwciała w odpowiedzi na gluten, które atakują wyściółkę jelit. W rezultacie organizm nie może wchłaniać niezbędnych składników odżywczych. Jeśli osoby z celiakią regularnie spożywają gluten, może to prowadzić do niedożywienia. Objawy celiakii są podobne do objawów alergii na pszenicę, takich jak biegunka i wymioty. Ponadto obejmują problemy, takie jak anemia, wysypki skórne i problemy ze wzrostem. Jeśli nie są leczone, mogą pojawić się także inne problemy, takie jak drgawki czy osteoporoza. Do rozpoznania tej choroby wymagane jest badanie krwi, jednak jest ono pomocne w ustaleniu, jakich produktów należy unikać. Celiakia to nie to samo co uczulenie na chleb.  Mimo że chleb na zakwasie zawiera gluten, niektóre osoby chore na celiakię mogą go bezpiecznie spożywać.

Inne przyczyny alergii na chleb na zakwasie

Należy pamiętać, że chleby na zakwasie i inne są produkowane z drożdży, które mogą wywoływać alergię na pleśń. Objawy są bardzo podobne do objawów innych alergii pokarmowych, takich jak katar, duszności, swędzenie oczu i wysypka lub pokrzywka. Osoba może być uczulona na inne składniki obecne w chlebie na zakwasie, takie jak mleko i mąka sojowa, które są uważane za częste przyczyny alergii.

Przeprowadzenie odpowiednich testów

W przypadku podejrzenia, że dana osoba może mieć alergię na chleb, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem i opisać objawy. Przeprowadza się badanie fizykalne, test skórny lub badanie krwi. Jeśli wykonuje się test skórny, lekarz wprowadza niewielką ilość alergenu. Pojawienie się wysypki wskazuje, że dana osoba jest uczulona. W przypadku badania krwi pobierana jest próbka i analizowana pod kątem obecności przeciwciał. Może być zalecona dieta eliminacyjna, w której przez 1-2 tygodnie unika się wszystkich podejrzanych pokarmów, a następnie stopniowo wprowadza się je do diety danej osoby.

Leczenie alergii na chleb

Osobom z alergią na pszenicę lub pleśń zwykle przepisuje się dostępne bez recepty doustne leki przeciwhistaminowe, które łagodzą łagodne objawy. Osobom, u których istnieje ryzyko anafilaksji, przepisuje się epinefrynę w zastrzyku, który musi być używany podczas wystąpienia objawów. Osoby z celiakią są zmuszone do końca życia unikać produktów zawierających gluten.

Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu:

Pralinki z liofilizowanymi malinami
Kulki mocy idealne przed treningiem
Mąka pszenna typu 1850 – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Orzechowe musli z daktylami i masłem orzechowym
Co jest lepsze dla zdrowia: płatki owsiane czy jaglane? Które zdrowsze?
Co to jest zakwas i jak zrobić chleb na zakwasie?
Babeczki owsiane z ciasteczkami oreo
Erytrytol – właściwości, kalorie KCAL, indeks glikemiczny. Co to jest erytrytol?
Nasiona chia – zdrowotne właściwości
Chipsy kokosowe – właściwości i kalorie. Z czym je jeść?
Babeczki proteinowe z owocami
Chleb na suchym zakwasie i drożdżach – dlaczego warto i jak go zrobić
Mąka konopna – bezglutenowa alternatywa mąki zbożowej
Popcorn nie tylko jako przekąska – jak zrobić popcorn w garnku
Błonnikowe Musli – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Prebiotyczny błonnik i jego tajemnice
Musli na odchudzanie – czy to dobry pomysł?
Dlaczego warto pamiętać o olejach?
Komosa ryżowa – jak ugotować i jakie ma właściwości? Przygotuj komosę ryżową w domu
Najlepsza owsianka na wodzie – przepis i porady jak ją urozmaicać!